Doorgaan naar hoofdcontent

De gezonken Lenin



(klik om te vergroten)
Lenin is door de grond gezakt - heel echt en heel symbolisch. Ik vond deze foto op een boekenmarkt en associeerde hem meteen met het einde van het communisme. Ik herinnerde me de beelden van standbeelden van Marx en Lenin die eind jaren tachtig, begin jaren negentig werden afgebroken en weggetakeld. In Moskou, (toen nog) Leningrad, Warschau, Berlijn. Het marxisme werd weggepoetst als een vieze vlek op het straatbeeld.
Hoe is Lenin in dit gat terechtgekomen? Er is geweld gebruikt. Op de achtergrond staat een ruïne vol kogelgaten. Is dit Roemenië, waar de omwenteling in 1989 met veel geschiet totstandkwam? Of Letland, waar hetzelfde gebeurde?

Ik draai de foto om.


(klik weer om te vergroten)

Foutje. Dit is een persfoto uit 1942. De nazi's hebben Sebastopol veroverd, havenstad op de Krim. Het beleg van de stad, lees ik op Wikipedia, duurde 250 dagen. Toen de nazi's uiteindelijk binnentrokken stonden er nog negen huizen overeind. Het marxisme werd dat jaar voor het eerst weggepoetst uit dit deel van de Sovjet-Unie.
Een fotojournalist mocht mee op een persreisje en stond op een dag in een vernietigde stad aan de Zwarte Zee voor een in elkaar gezakt beeld van Lenin. De foto ging het Derde Rijk rond en een exemplaar eindigde bij fotobureau "Holland" aan de Fr. v. Mierisstraat 64 in Amsterdam-Zuid. Vierenzestig jaar later vind ik de foto op een marktje en denk aan de val van de Muur.

Reacties

Anoniem zei…
Zucht... aardig stukje maar ik moet je ff erop wijzen dat niet het communisme ineen is gestort begin jaren 90 maar het stalinisme. Er was geen communisme of socialisme in de USSR meer na 1923.

Je moet oppassen met "marxisme weggepoetst" als je refereerd aan de "val van de muur-" gebeurtenissena angezien het in de USSR geenzins om marxisme ging. Het stalinisme, wat een contrarevolutionaire kracht was na de machtsovername van de arbeidersklasse in rusland, heeft zorgvuldig alle communisten(AKA marxisten) uit de samenleving "gezuiverd". Er was dus weinig marxisme weg te poetsen nadat Stalin klaar was met zijn grote "schoonmaak".

Het enige wat nog aan het socialisme refereerde was de symboliek (die overigens zwaar overdreven en hol werdt), en een aantal opzettelijk gemisintrepeteerde frasen van Lenin. Dit deed de Stalinistische bureaucratie om de Russische en internationale arbeidersklasse in verwarring te brengen over de aard van het sovjet-regime. Maar in feite was het Stalinisme net zo anticommunistisch als de tsaar, en even bruut in de uitroeïng van marxisten als het fascisme.

Als je meer hierover wilt weten, is "De verraden revolutie" door L. D. Trotski een aanrader.
Anoniem zei…
Ook het Stalinisme is toen niet in elkaar gezakt, de Sovjet Unie... noord Korea is bijvoorbeeld een land dat nog steeds Stalinistisch is...

Populaire posts van deze blog

Het jaar 1945 volgens Ian Buruma

Ian Buruma laat in zijn geschiedenis van het jaar 1945 zien dat de Tweede Wereldoorlog een cesuur in onze geschiedenis aanbracht. door Henk van Renssen in Vrij Nederland 40, 5 oktober 2013 Dat heel Europa vlak na de bevrijding in 1945 ‘een groot matras’ was waar ‘alles zoop en naaide’, zoals Remco Campert schreef in zijn beroemde gedicht ‘Niet te geloven’, blijkt niet alleen een dichterlijke, maar ook een historische waarheid te zijn. In zijn nieuwe boek 1945 wijt de Nederlands-Britse historicus Ian Buruma zijn hele eerste hoofdstuk aan de seksuele uitspattingen die dat bewuste jaar volgden op de komst van de geallieerden in Europa en Japan. Zelfs voormalige concentratiekampen als Bergen-Belsen, schrijft hij, waar uitgemergelde ex-gedetineerden tussen de opgestapelde lijken wachtten op terugkeer naar huis, waren al snel ‘plekken van koortsachtige seksuele activiteit geworden’. Is dat belangrijk om te weten? Wel in het verhaal van Buruma. De befaamde journalist, historic...

Een kaartje naar toen

 Hoi,  hier vind je blogs die ik schreef tussen ongeveer 2005 en 2013, over briefkaarten en foto’s die ik her en der aantrof. Ze riepen allerlei gedachtespinsels op en daar schreef ik graag over. De kaarten en foto’s heb ik nog steeds, en nog veel meer, in doosjes waar ik nog steeds doorheen ga in een verloren uurtje… maar niet zo vaak meer als toen. De meest recente zijn wat recensies die ik destijds schreef, en dan deed ik er een plaatje uit mijn collectie bij.  Veel plezier! Henk

De omstanders bij de Holocaust

Wegkijken, verdraaien en ramen dicht Hebben echt zoveel mensen in de oorlog ‘nichts gewusst’ van de Holocaust? Drie historici spitten in het selectieve geheugen van daders die zich omstanders waanden en omstanders die keuzes moesten maken. door Henk van Renssen in Vrij Nederland 41, 2013 Ik was tot diep in de avond op kantoor aan het werk. Ik was op vakantie. Ik deed toen even iets anders. Ik zat thuis met een griepje. Ik was naar de bruiloft van mijn zoon. Het gebeurde nét nadat ik was overgeplaatst. Zomaar een paar van de verhaaltjes die ex-nazi’s na de oorlog vertelden als hun werd gevraagd waar ze waren geweest op een bepaald heikel moment in de Tweede Wereldoorlog. Het is dus niet helemaal waar, schrijft de Britse hoogleraar Duitse geschiedenis Mary Fulbrook in haar boeiende studie Een kleine stad bij Auschwitz. Gewone nazi’s en de Holocaust, dat de duizenden lagere ambtenaren en plaatselijke bestuurders die de ruggengraat vormden van het civiele bestuur in het...