(klik om te vergroten)
Lenin is door de grond gezakt - heel echt en heel symbolisch. Ik vond deze foto op een boekenmarkt en associeerde hem meteen met het einde van het communisme. Ik herinnerde me de beelden van standbeelden van Marx en Lenin die eind jaren tachtig, begin jaren negentig werden afgebroken en weggetakeld. In Moskou, (toen nog) Leningrad, Warschau, Berlijn. Het marxisme werd weggepoetst als een vieze vlek op het straatbeeld.
Hoe is Lenin in dit gat terechtgekomen? Er is geweld gebruikt. Op de achtergrond staat een ruïne vol kogelgaten. Is dit Roemenië, waar de omwenteling in 1989 met veel geschiet totstandkwam? Of Letland, waar hetzelfde gebeurde?
Ik draai de foto om.
(klik weer om te vergroten)
Foutje. Dit is een persfoto uit 1942. De nazi's hebben Sebastopol veroverd, havenstad op de Krim. Het beleg van de stad, lees ik op Wikipedia, duurde 250 dagen. Toen de nazi's uiteindelijk binnentrokken stonden er nog negen huizen overeind. Het marxisme werd dat jaar voor het eerst weggepoetst uit dit deel van de Sovjet-Unie.
Een fotojournalist mocht mee op een persreisje en stond op een dag in een vernietigde stad aan de Zwarte Zee voor een in elkaar gezakt beeld van Lenin. De foto ging het Derde Rijk rond en een exemplaar eindigde bij fotobureau "Holland" aan de Fr. v. Mierisstraat 64 in Amsterdam-Zuid. Vierenzestig jaar later vind ik de foto op een marktje en denk aan de val van de Muur.
Reacties
Je moet oppassen met "marxisme weggepoetst" als je refereerd aan de "val van de muur-" gebeurtenissena angezien het in de USSR geenzins om marxisme ging. Het stalinisme, wat een contrarevolutionaire kracht was na de machtsovername van de arbeidersklasse in rusland, heeft zorgvuldig alle communisten(AKA marxisten) uit de samenleving "gezuiverd". Er was dus weinig marxisme weg te poetsen nadat Stalin klaar was met zijn grote "schoonmaak".
Het enige wat nog aan het socialisme refereerde was de symboliek (die overigens zwaar overdreven en hol werdt), en een aantal opzettelijk gemisintrepeteerde frasen van Lenin. Dit deed de Stalinistische bureaucratie om de Russische en internationale arbeidersklasse in verwarring te brengen over de aard van het sovjet-regime. Maar in feite was het Stalinisme net zo anticommunistisch als de tsaar, en even bruut in de uitroeïng van marxisten als het fascisme.
Als je meer hierover wilt weten, is "De verraden revolutie" door L. D. Trotski een aanrader.